Bitki Adı: Hodan
Latincesi: Borago officinalis
Diğer Adları: Zembil çiçeği
Detaylı Açıklama:
Hodangiller familyasinin örnek bitkisidir. Anayurdu Dogu Akdeniz havzasi olup ülkemizde Kuzey ve Bati Anadolu bölgelerinde yabani olarak yetismektedir. 30-75 cm. boylanabilen, biryillik otsu bitkidir. Yuvarlak kesitli, içi bos ve sert gövdesi beyaz sert tüylerle kapli olup dallara ayrilan yapidadir. Koyu gri-yesil ve biraz burusuk yüzeyli yapraklari gövdesi gibi tüylerle kapli, oval biçimli ve almasik dizilislidir. Bes köseli yildiz olusturan mor-mavi (kimi zaman pembe ve nadiren beyaz) renkli taçyapraklari ve siyah erkeklik organi olan çiçekleri, salkimlar halinde asagi dogru sarkarak ilkbaharda ve yazin açarlar. Kumlu hafif topraklari ve bol günesli yerleri seven hodan, döktügü tohumlariyla çogalir. Ancak bazi yerlerde süs bitkisi olarak yetistirilir.
Hodan bitkisi saponin, yapiskan bitki sivisi, tanen, esanslar ve çesitli mineraller içerir. Körpe yapraklari salata, peynir ve diger bazi yiyeceklere katilir. Bazi yerlerde sebze olarak yenir. Balarilarinin beslenmesine çok yararli olur.
Tibbi Etkileri ve Kullanimi
Yabani hodan tibbi yönden, kültürü yapilanlara oranla daha fazla etkilidir. Bitkinin çok çesitlilik gösteren tibbi etkilerini ve bundan yararlanma yöntemlerini söylece siralayabiliriz:
• Soguk alginligi ve gribe karsi etkilidir.
• Terletici ve ates düsürücüdür.
• Solunum yollan hastaliklarina iyi gelir. Öksürügü keser. Balgam söktürür.
• Akciger zari yangilarini (satlican) azaltir.
• Idrar söktürücüdür. Kani temizler.
• Bebek emziren annelerde süt gelisini artirir.
• Adrenalin bezeleri için iyi bir güçlendirici toniktir. Özellikle kortizon ve steroidle yapilan tedavilerden sonra hodan alinmasi bünyeye iyi gelir.
• Uzun yillardan beri geleneksel kullanimiyla, cesareti artirir. Sinirsel gerginlikleri en aza indirger. Streslere karsi bünyede direnç saglar.
Bütün böyle durumlar için hodanin çiçek açtigi zamanlarda kuru bir günde yaprak ve çiçekleri toplanir. Yirtik ve bozuk yapraklari seçilerek atilir. Kalanlari yaprak-çiçek karisimi yapilarak gölgede kurutulur. Karisimdan 2 tatli kasigi alinip, üzerine 1 bardak kaynar su dökülüp 10-15 dakika demlendirilerek infüzyon hazirlanir. Bu infüzyondan günde üç kez birer bardak içilir.
• Hodan yara ve yaniklara iyi gelir. Bunun için yapraklariyla yara lapasi bitkiler.gen.tr yapilir ve distan uygulanir.
• Kuru ve duyarli ciltlere iyi gelir. Cildi yumusatir. Bunun için yukarida tarifi verilen infüzyon distan uygulanir.
• Mineral yönünden zengin olan hodan, tuzsuz diyetlerde salata ve yemeklere katilan körpe yapraklariyla, bedenin tuz eksigini tamamlar.
