Bitki Adı: Hardallar
Latincesi: Brassica (Sinapis) türleri
Detaylı Açıklama:
Turpgiller familyasindandir. Avrupa ve Asya’da yabani ve yaygin olarak yetisen, sagliga yararlari bilindiginden en az 2000 yildir tarimi da yapilan, türlerine göre 30 cm. ile 5 m. arasinda boylanabilen biryillik dayanikli otsu bitkidir. Türkiye’de yetisen üç önemli türü Kara hardal (Brassica: Sinapis nigra), Esmer hardal (Brassica: Sinapis juncea) ile Ak hardal (Brassica: Sinapis alba)’dir. Bunlardan sagliga yararli etkileri en fazla olan Kara hardalin anayurdu Akdeniz havzasi ya da Bati Asya’nin iliman bölgeleridir. 1-5 m. arasinda boylanabilir. Yuvarlak kesitli, sert ve yesil renkli gövdesi vardir. Oval biçimli, sivri uçlu ve yakici kokulu yapraklarinin üstü
koyu ve alti daha açik yesil renklidir. Yaz ortasinda küçük salkimlar halinde açan sari renkli çiçekleri, hafif hardal kokulu olur.
Küçük, küremsi biçimli kirmizimtirak kahverengi tohumlari, yakici kokulu ve tahris edicidir. Verimli ve suyu iyi akintili topraklari seven kara hardal bitkisi, tohumuyla çogalir. Kara hardalin tohumlarinda yapiskan bitki sivisi, yag, sinapin ile sinigrin adli glikozit ve myrosin bulunur. Bu tohumlar ak ve esmer hardal tohumlari ile karistirilip ezilir ve un haline getirilir, içine koruk suyu, sirke ile su, seker, tuz ve baharat katilarak, özellikle bazi et yemeklerinde, çesni veren macun halinde tüketilir.
Tibbi Etkileri ve Kullanimi
Tibbi etkilerinden yararlanilmak üzere, kara hardalin temmuz ayindan baslayarak olgunlasan tohumlari, bitki kökünden kesilip iyice kurutularak ve dövülüp silkelenerek toplanir. Bu tohumlarin sagliga yararli etkileri ve onlardan yararlanma yöntemleri söylece siralanabilir:
• Kara hardal terleticidir. Ateslilik hali, soguk alginligi, grip ve bronsitin atlatilmasina yardimci olur.
• Midevidir. Istahi açar ve sindirimi kolaylastirir.
• Mayasila karsi etkilidir.
Bu etkilerinden yararlanilmak üzere, 1 tali kasigi kara hardal tozu üzerine 1 bardak kaynar su dökülerek 5 dakika süreyle demlendirilip infüzyon hazirlanir.
Bu infüzyondan günde üç kez birer bardak içilir.
• Kara hardal romatizma agri ve yangilarini hafifletir.
• Artride (eklem iltihabi) karsi etkilidir.
• Kan dolasimini uyarir.
Bu etkileri saglamak üzere 120 gr. taze ögütülmüs kara hardal tozu 45 derecelik ilik suyla agir agir karistirilir ve kalin kivamda bir lapa elde edilir.
Bir tülbentin üzerine yayilip agrili ve yangili yerlere konulmadan önce, tülbentin deriye yapismamasi için deriye islak gazli bez yayilip sonra hardal lapali tülbent deriye 1 dakika süreyle uygulanir ve daha sonra tülbent kaldirilir. Uygulamada deri kizarirsa bitkiler.gen.tr zeytinyagi sürülerek kizariklik giderilir.
• Kara hardal ayak üsümelerini geçirir.
Bu etkiyi saglamak üzere, 1 çorba kasigi hardal tozu üzerine 1 litre kaynar su dökülüp 5 dakika süreyle demlendirilerek infüzyon hazirlanir. Sonra üzerine biraz soguk su katilip ilitarak ayaklar bu infüzyonun içine sokulur.
• Ayrica kara hardal rahatlatici, gevsetici ve yatistiricidir.
• Kan dolasimini uyarir.
Bu etkileri saglamak için, 1-2 çorba kasigi kara hardal tozu, küvete doldurulmus sicak banyo suyuna serpilip iyice karistirilir ve bu suda banyo yapilir.
UYARI
• Hardal, cildi duyarli olan kisileri rahatsiz edebilir.
