Bitki Adı: Kedinanesi
Latincesi: Nepeta çatarla
Diğer Adları: Nezleotu, Pisikotu
Detaylı Açıklama:
Ballibabagiller familyasindandir. Anayurdu bilinmemekte; ülkemizde iç ve Dogu Anadolu bölgelerinde dogal olarak yetismektedir. 50-100 cm. boylanabilen, çokyillik dayanikli otsu bitkidir. Dört köse kesitli, boydan kabarik çizgili, hafif tüylü, keskin aci kokulu ve yesil renkli gövdesi dallara ayrilan yapidadir. Kalp biçiminde, üzeri sari lekeli, kenarlari disli ve gri-yesil renkli yapraklarinin alti ince tüylü olup çiftler seklinde dizilmistir. Bu yapraklara dokunuldugunda, ele nane kokusu siner. Kediler bu kokuyu pek sevdiginden bitkiye sürtünür ya da bitkinin üzerine yatarlar. Kedinanesi mavimsi-mor renkli, beyaz noktali, keskin kokulu çiçeklerini yaz mevsiminde basaklar olusturarak açar. Oval biçimli, kahverengi minik tohumlarinin bir ucunda beyaz benek vardir. Günesli ya da az gölgeli yerleri, süzek topraklari seven bitki, her türlü toprakta yetismekte ve tohumlariyla çogalmaktadir, istenirse ilkbaharda bitki bölünerek çogaltilabilir ve kedilerden korunarak yetistirilir.
Kedinanesi bitkisinde strenellol, geraniol ve sitral adli maddeleri içeren uçucu yag, aci esanslar, tanen ve C vitamini bulunur. Nane kokulu yapraklari ve körpe sürgünleri bazi yerlerde salatalara katilir. Çesni vermesi için yaprak ve sürgünleriyle etler ovulur. Kedinanesi, bulundugu bahçelere bal arilarini çeker.
Tibbi Etkileri ve Kullanimi www.bitkiler.gen.tr
Bitkinin tibbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri söyle özetlenebilir:
• Midevidir: Mide rahatsizliklarini ve sindirim güçlüklerini giderir. Mide ve bagirsak gazlarini söktürür. Mide kramplarini çözer.
• Spazm çözücüdür.
• Çocuklarda diyareyi giderici, mükemmel bir ilaçtir.
• Yatistiricidir. Bedeni rahatlatarak gevsetir.
• Uykusuzluk durumunda kullanilir. Kisa zamanda uyku getirir.
• Geleneksel olarak kullanilagelen soguk alginligi ve grip ilaçlarindan biridir.
• Güçlü terletici etkisi bulundugundan bronsit gibi hastaliklarda, ateslilik durumlarinda kullanilir ve kisa sürede beden atesini düsürür.
Bu etkileri saglamak için kedinanesinin yaprak ve çiçekleri yaz basi ya da sonbaharin baslarinda toplanir. Gölgelik yerde özenle kurutulur. 2 tatli kasigi kurumus bitki karisimi alinip 1 bardak kaynar suda 10-15 dakika süreyle demlendirilir. Böylece elde edilen infüzyondan günde üç kez birer bardak içilebilir.
• Kedinanesi bitkisinin doku ve damar büzücü etkisi vardir. Çibanlarin tedavisinde kullanilir.
• Antiseptik (mikrop kirici) etkisi bulunur. Akne tedavisinde etkili olur.
• Sakakta duyumsanan rahatsizliga ve bas agrilarina iyi gelir.
Çiban tedavisinde kedinanesinin körpe yapraklari ve çiçekli basagi ezilip yara lapasi yapilir. Bu lapa çibanlara sürülür. Akne, bas agrisi ve sakakta duyumsanan rahatsizliklar için yukarida tarifi verilen infüzyon, ovusturularak yüze ve sakaklara uygulanir.
